Bruksizm potrafi zakłócić spokojny sen nie tylko Tobie, ale i Twojemu partnerowi. Jak skutecznie radzić sobie z nocnym zgrzytaniem zębów? W tym artykule znajdziesz przyczyny, objawy oraz sprawdzone metody leczenia bruksizmu, które pomogą złagodzić jego skutki i zapewnić zdrowy uśmiech.

Reha-Med  Witold Kowal

Telefon: 793 710 836

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Najważniejsze Informacje

• Bruksizm jest niekontrolowanym zaciskaniem lub zgrzytaniem zębami, które może powodować problemy zdrowotne zarówno w jamie ustnej, jak i w ogólnym stanie zdrowia.

• Przyczyny bruksizmu są różnorodne i obejmują czynniki emocjonalne takie jak stres, problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym czy wady zgryzu.

• Leczenie bruksizmu jest procesem wielodyscyplinarnym i może obejmować fizjoterapię, stosowanie szyny relaksacyjnej, iniekcje toksyny botulinowej czy metody farmakologiczne. 

Bruksizm - definicja i mechanizmy powstawania

Bruksizm to nawykowe, niekontrolowane zaciskanie lub zgrzytanie zębami, które często występuje nieświadomie. Jest to jedno z zaburzeń zachodzących podczas snu, ale może występować także w sytuacjach stresowych. Może objawiać się na różne sposoby, takie jak utrzymanie żuchwy w określonej pozycji, które wpływa na struktury takie jak szczęka, żuchwa czy staw skroniowo-żuchwowy.

Ze względu na moment występowania, wyróżniamy bruksizm nocny i dzienny. Bruksizm nocny jest częstym problemem, który może prowadzić do innych problemów zdrowotnych w jamie ustnej, takich jak bezsenność, apatia, a nawet problemy z pamięcią.

Bruksizm dzienny zwykle występuje w sytuacjach stresowych i jest często związany z nawykami, takimi jak palenie tytoniu czy nadużywanie kofeiny.

Umów się na wizytę

Przyczyny bruksizmu: od stresu po genetykę

Przyczyny bruksizmu są różnorodne i mogą obejmować zarówno czynniki emocjonalne, jak i fizyczne. Stresujący tryb życia, przeżycia i utrzymujący się wysoki poziom stresu, a także pandemia COVID-19 i związane z nią wzrosty napięć, są znaczącymi czynnikami emocjonalnymi wpływającymi na występowanie bruksizmu.

Z drugiej strony, istnieją również czynniki fizyczne, które mogą przyczyniać się do bruksizmu. Wady zgryzu, takie jak nieprawidłowe ułożenie zębów, mogą prowadzić do bruksizmu poprzez wpływanie na mechanikę obciążenia stawu skroniowo-żuchwowego. Problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym, takie jak zwyrodnienia, są jedną z przyczyn rozwoju bruksizmu.

Ponadto, czynniki takie jak:

• samotność

• nieprawidłowa dieta

• nadużywanie używek

• nadmierna konsumpcja alkoholu

• palenie

• nadużywanie żucia gumy

mogą być niezależnymi czynnikami ryzyka wystąpienia bruksizmu.

Rozpoznawanie objawów bruksizmu

Rozpoznanie bruksizmu może być trudne, ponieważ wiele osób nie jest świadomych, że zaciskają lub zgrzytają zębami, dopóki nie doświadczą bólu lub innych objawów. Oto bólowe objawy bruksizmu:

• Zwiększona wrażliwość zębów lub ból zębów

• Zmęczone lub napięte mięśnie żuchwy

• Ból podobny do bólu ucha, który nie jest związany z uchem

• Tępy ból głowy rozpoczynający się w skroniach

Inne objawy to m.in.:

• starte, pęknięte, ułamane lub poluzowane zęby

• uszkodzenia wewnętrznej strony policzka

• głośne zgrzytanie zębami w czasie snu

• bóle głowy

• napięcie mięśniowe twarzy lub szyi

• dyskomfort podczas żucia lub mówienia

Są to również typowe objawy bruksizmu.

Ponadto, bruksizm może zakłócać sen, co jest zewnętrzną oznaką problemu widoczną m.in. dla partnera śpiącego w pobliżu osoby z bruksizmem.

Skutki ignorowania problemu - konsekwencje nieleczonego bruksizmu

Nieleczony bruksizm może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Zgrzytanie zębami, zwane również zgrzytania zębami, może prowadzić do:

• ścierania zębów

• spłaszczenia zębów

• pęknięć zębów

• przedwczesnego starzenia zębów, co skutkuje stratą szkliwa oraz zwiększa ryzyko próchnicy i nadwrażliwości na skrajne temperatury.

Długotrwałe nieświadome zaciskanie zębów i zgrzytanie zębami mogą prowadzić do dysfunkcji w obrębie stawu skroniowo żuchwowego, co objawia się chronicznym bólem i ograniczoną ruchomością żuchwy. Nadmierny nacisk na dziąsła i tkankę łączną może prowadzić do stanu zapalnego, rozluźnienia i problemów z utrzymaniem zębów w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego, w tym również w postaci startych zębów.

Co więcej, nieleczony bruksizm wpływa negatywnie na ogólny stan zdrowia, prowadząc do długotrwałych bólów głowy, problemów z koncentracją, drażliwości oraz zaburzeń snu. W skrajnych przypadkach, długotrwały bruksizm może skutkować ruchomością zębów, ich wypadaniem oraz zapaleniem miazgi zębowej.

Metody leczenia bruksizmu - kompleksowe podejście

Leczenie bruksizmu może obejmować szerokie spektrum metod, takich jak:

• fizjoterapia stomatologiczna

• stosowanie szyny relaksacyjnej

• iniekcje toksyny botulinowej

• leczenie farmakologiczne

Ważne jest indywidualne podejście do leczenia bruksizmu.

Wybór odpowiedniej metody zależy od przyczyn bruksizmu, jego nasilenia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Fizjoterapia stomatologiczna i rehabilitacja

Fizjoterapia stomatologiczna jest jednym z podejść w leczeniu bruksizmu. Zastosowanie różnych technik relaksacyjnych, w tym terapii manualnej, może pomóc w złagodzeniu bólu, zmniejszeniu napięcia mięśniowego i poprawie funkcjonowania stawu skroniowo-żuchwowego.

Techniki te mogą skutecznie rozluźniać nadaktywne mięśnie, zwiększać zakres ruchomości żuchwy oraz zmniejszać intensywność i częstotliwość bólów głowy związanych z bruksizmem.

Stosowanie szyny relaksacyjnej

Stosowanie szyny relaksacyjnej to kolejna metoda leczenia bruksizmu. Szyna ta jest specjalnie dopasowana do kształtu zębów pacjenta i służy do ograniczenia kontaktu powierzchni zębów dolnych i górnych oraz siły nacisku, co przeciwdziała zgrzytaniu zębami i tarcia między nimi.

Szyny te mogą być korzystne nie tylko dla osób cierpiących na bruksizm nocny, ale także dla tych, którzy doświadczają bruksizmu w ciągu dnia, pomagając ograniczyć napięcie mięśni żwaczy.

Zastosowanie toksyny botulinowej

Iniekcje toksyny botulinowej to kolejna metoda, która może być stosowana w leczeniu bruksizmu. Toksyna ta prowadzi do czasowego osłabienia pracy mięśnia żwacza, zmniejszając siłę zaciskania szczęki i powodując ulgę w związku z napięciem mięśniowym.

Warto jednak pamiętać, że stosowanie toksyny botulinowej wymaga ostrożności i dobrego rozeznania w potencjalnych przeciwwskazaniach.

Ćwiczenia i techniki relaksacyjne do samodzielnego wykonania

Oprócz profesjonalnej terapii, istnieją również ćwiczenia i techniki relaksacyjne, które można wykonywać samodzielnie, aby złagodzić objawy bruksizmu. Te techniki obejmują ćwiczenia na mięśnie żwacza i skroniowy, a także różne techniki relaksacyjne i oddychania.

Ćwiczenie rozluźniające mięsień żwacza

Jednym z ćwiczeń, które można wykonywać w domu, jest ćwiczenie rozluźniające mięsień żwacza. Polega ono na delikatnym rozciąganiu żuchwy w dół przy użyciu dłoni, co pomaga przeciwdziałać napięciu mięśni żwacza i przyczynia się do fizycznemu rozluźnieniu mięśni żwaczy.

Ćwiczenie rozluźniające mięsień skroniowy

Kolejne ćwiczenie, które można wykonywać w domu, to ćwiczenie rozluźniające mięsień skroniowy. Jest to dynamiczne rozciąganie żuchwy, które obejmuje szerokie otwieranie ust i ruchy żuchwy w lewo, prawo, do przodu i do tyłu, co wspomaga zwiększenie zakresu ruchu żuchwy.

Techniki relaksacyjne i oddychania

Oprócz ćwiczeń na mięśnie, istnieją również techniki relaksacyjne i oddychania, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów bruksizmu. Techniki te obejmują:

• głębokie oddychanie

• relaksację progresywną Jacobsona

• trening autogenny Schultza

• medytację mindfulness

• jogę

• Tai Chi

• aromaterapię.

Rola specjalistów w leczeniu bruksizmu

Leczenie bruksizmu zwykle wymaga interdyscyplinarnego podejścia i współpracy różnych specjalistów. Fizjoterapeuta może pracować zespół z lekarzami stomatologii oraz innymi specjalistami, takimi jak ortodonci, chirurdzy i logopedzi, co ukazuje wielodyscyplinarne podejście wymagane przy leczeniu bruksizmu.

Inni specjaliści, tacy jak ortodonci, mogą również odgrywać kluczową rolę w leczeniu bruksizmu. Na przykład, w przypadku stwierdzenia wady zgryzu, stomatolog może skierować pacjenta do ortodonty, który poprzez leczenie ortodontyczne może przyczynić się do eliminacji bruksizmu. Ponadto, stomatolog ma kluczową rolę w rekonstrukcji uszkodzeń koron zębów oraz powierzchni żujących spowodowanych przez bruksizm.

Jak unikać nawykowego zaciskania zębów?

Unikanie nawykowego zaciskania zębów jest kluczowe w zapobieganiu bruksizmu. Regularne uprawianie sportu, takiego jak bieganie, pływanie czy jazda na rowerze, może pomóc obniżyć poziom stresu, co jest jednym z głównych czynników prowadzących do bruksizmu.

Inne strategie obejmują utrzymanie zdrowej diety, ograniczenie konsumpcji alkoholu i kofeiny, czy unikanie palenia tytoniu. Ponadto, nauka technik radzenia sobie ze stresem, takich jak medytacja czy głębokie oddychanie, może pomóc w kontrolowaniu stresu i zapobieganiu bruksizmu.

Podsumowanie

Bruksizm jest powszechnym problemem, który może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, jeśli zostanie zignorowany. Dlatego tak ważne jest, aby zrozumieć, co to jest bruksizm, jakie są jego przyczyny, objawy i jak go skutecznie leczyć. Pamiętaj, że kluczem do pomyślnego leczenia bruksizmu jest kompleksowe podejście, które obejmuje zarówno profesjonalną terapię, jak i samodzielne ćwiczenia i techniki relaksacyjne.

Najczęściej Zadawane Pytania

Czy da się wyleczyć bruksizm?

Tak, można wyleczyć bruksizm poprzez zabieg z zastosowaniem toksyny botulinowej, który daje doskonałe efekty w walce z tym schorzeniem.

Jak bruksizm zmienia twarz?

Bruksizm może zmieniać twarz poprzez powstawanie masywniejszych szczęk, kwadratowego kształtu oraz nawracających stanów zapalnych i wypadanie zębów. Warto skonsultować się z dentystą w przypadku występowania bruksizmu.

Do czego prowadzi nieleczony bruksizm?

Nieleczony bruksizm może prowadzić do uszkodzenia zębów, zmiany kształtu twarzy oraz zaburzenia owalu poprzez ubytki uzębienia. Jest to również niebezpieczne dla zdrowia, a także estetyki (data publikacji).

Po czym poznac że ma się bruksizm?

Można rozpoznać bruksizm po objawach, takich jak ból i rozchwianie się zębów po przebudzeniu, pęknięcia zębów oraz objawy ze strony dziąseł, takie jak krwawienie czy zanik przyzębia.

Co to jest bruksizm?

Bruksizm to zaburzenie funkcjonowania układu ruchu narządu żucia polegające na nieświadomym zaciskaniu lub zgrzytaniu zębami. Może towarzyszyć mu również uporczywe chrapanie. Warto skonsultować się z lekarzem dentystą w celu diagnozy i leczenia.